ΤO MYΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ
Μου γράφεις, παιδί μου, για τον λογισμό εναντίον του γέροντος. Αυτόν τον λογισμό σου πολύ να τον φοβάσαι• να τον αποφεύγεις ως φίδι φαρμακερό καθότι έχει τρομερή ισχύ στη γενιά μας. Αυτή είναι η τέχνη του πονηρού. Φέρνει λογισμούς εναντίον του Γέροντος, για να σε αποστήσει από την Χάριν που σε σκεπάζει, να σε κάνει υπεύθυνο, και κατόπιν να σε μαστίζει ασπλάγχνως. Λοιπόν, μην αφήσεις ποτέ οποιονδήποτε λογισμό εναντίον του πνευματικού σου να εμφωλεύσει στην καρδιά σου. Να τον αποβάλεις ευθύς ως φίδι φαρμακερό. Όντως, μέγα το μυστήριο της υπακοής!
Αφού ο γλυκύς μας Ιησούς πρώτος χάραξε το δρόμο, πόσο μάλλον εμείς χρωστάμε να βαδίσουμε πίσω Του; Κράτα, λοιπόν, παιδί μου, στερεά, την πανοπλία που έλαβες, και κραταιώς να αγωνίζεσαι• ώστε να μην παρακούσεις ποτέ τον πνευματικό σου. Καθότι, εάν από εσένα λυπηθεί ο Θεός, έχεις το γέροντα πρεσβευτή, να εκλιπαρήσει Αυτόν για σένα. Εάν θέλεις συντόμως και χωρίς κόπο πολύ να προκόψεις, μάθε να παραιτείσαι από κάθε γνώμη δική σου για να μην σου γίνεται το θέλημα. Το αυτί σου να είναι στο στόμα του Γέροντος και ό, τι σου λέει να το δέχεσαι ως από στόμα Θεού• να το πράττεις χωρίς δισταγμό• και θα έχεις πάντα ειρήνη• και πάντα να θυμάσαι ότι η Γέροντα, αλλά δι’ αυτού ανατρέχει στον. Γέροντας και υποτακτικός.
Μην κρύψεις ποτέ λογισμό από το Γέροντά σου και μην αλλοιώσεις τα λόγια σου εξομολογούμενος ενώπιον του Κυρίου. Λέγε ευθέως τους λογισμούς σου, και ευθύς αναπαύεται η καρδιά σου. Σύντριψε τον αυχένα σου υπό τον ζυγό της υπακοής. Μόλις βγαίνει ο λόγος από το στόμα του ευθύς να τον αρπάζεις• να κάνεις φτερά, να πετάς, να τον τελειώνεις, χωρίς να εξετάζεις καλώς ή κακώς. Κάνε αδιάκριτα και τυφλά ό, τι σε προστάζει αυτός που έχει την ευθύνη, για να μην έχεις εσύ ευθύνη για τις πράξεις σου. Όποιος προστάζει θα απολογηθεί, εάν καλώς ή κακώς πρόσταξε. Εσύ θα απολογηθείς, εάν καλώς ή κακώς υπάκουσες.
Δεν είναι υπακοή να κάνεις αυτή ή εκείνη την εντολή, που σε πρόσταξαν, και από μέσα σου να έχεις αντιρρήσεις. Υπακοή είναι να υποτάξεις το φρόνημα της ψυχής, για να απαλλαγείς από τον κακό σου εαυτό. Υπακοή είναι να γίνεις δούλος, για να γίνεις ελεύθερος. Αγόρασε με τίμημα μικρό την ελευθερία σου. Τέλος, γνώριζε καλώς ότι «ὁ μη ὑποτασσόμενος ἑνί ὑποτάσσεται πολλοίς, και ἐν τέλει ἀνυπότακτος μένει».
(“Έκφρασις μοναχικής εμπειρίας”, επιστολή Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή
προς νέον εισερχόμενον εις το στάδιον της αθλήσεως)